آموزش تئاتر بـه کودکان | ایران تئاتر

آموزش از طریق تئاتر
تئاتر، تقلید یـا نمایشی از زندگی هست که به منظور سایرین اجرا مـی‌شود و در هر فرهنگ و هر دوره‌ای نیز وجود داشته و دارد. فواید اجرای نمایش برای دانش اموزان گرچه غالبا بـه دنیـای خیـالی و قراردادی تئاتر بـه دیده یک سرگرمـی صرف مـی‌نگرند، اما این ابزار یکی از اولین راه‌هایی هست که کودکان بـه واسطه آن درباره زندگی، اعمال و نتایج رفتارها، سنن و باورها، دیگران و خودشان چیز مـی‌آموزند. 
گرچه برنامـه‌های آموزش تئاتر درون بسیـاری از مدارس ابتدایی و راهنمایی سطح کشور وجود دارند، تنـها معدودی قادر بـه درک اهمـیت و قدرت درام درون زندگی و آموزش هستند.
بازیگران بالفطره
کودکان از همان بدو تولد به منظور معنا بخشیدن بـه جهان اطرافشان از "وانمودن" استفاده مـی کنند. فواید اجرای نمایش برای دانش اموزان آنان محیط اطرافشان را مشاهده کرده، بدان پاسخ مـی‌دهند و از کلمات و اعمال بزرگترها تقلید مـی‌کنند. این بازیگران کوچک خود بـه خلق موقعیت دست مـی‌زنند و نقش‌ها را بـه سایرین نیز تفویض مـی‌کنند. آنان با همسالانشان بده بستان کلامـی و عاطفی دارند و فضاها و ابزارها را مـی‌چینند که تا داستان‌هایشان را صورت تحقق بخشند. آنان یکدیگر را رهبری مـی‌کنند که تا نمایشی را سامان دهند و به نمایش یکدیگر گوش مـی‌سپارند. بـه عبارت ساده‌تر، کودکان با توانایی‌های بالقوه‌شان به منظور نمایشنامـه‌نویسی، بازیگری، طراحی، کارگردانی و تماشاچی‌گری بـه مدرسه قدم مـی‌گذارند.
دانش‌آموزان درون هر کلاسی مـی‌توانند مدعیـان نیرو و نوید بخش آینده تئاتر امروز باشند. ما مجبور نیستیم منتظر تجهیزات و امکانات گران قیمت باشیم. با شانس خلق نمایشنامـه بـه کودکان و تماشای نمایش‌های سایرین، آنان مـی‌توانند بـه جهان‌‌ گذشته، حال و آینده و حد نـهایی دنیـای مجازی خیـال سفر کنند. دانش آموزان بـه صورت غریزی بـه توانایی‌ها و قوه تخیل به منظور رفتن درون قالب دیگران مجهز بوده و قادر هستند کـه حین کشف واقعیت‌های پیچیده و امکانات نامحدود جهان اطرافشان، بـه فهم و درک انسان‌های پیرامونشان نائل آیند.
یـادگیری بـه وسیله نمایشنامـه خلاق
آموزش تئاتر درون دبستان منوط بـه داشتن یک درام خلاق است، فرم قاعده مندی از همان وانمودن‌های کودکانـه کـه در نمایشنامـه بـه مثابه یک فرآیند طبیعی و رو بـه رشد سازماندهی مـی شود. آموزگار توانا مـی‌تواند دراماتیزه ‌های فی البداهه را بر داستان‌ها و مفاهیم برگرفته از ادبیـات، تاریخ، وقایع معاصر و تخیلات دانش‌آموزان استوار کند.  
معمولا ‌آموزش خلاقانـه درام با آماده سازی اذهان و ایجاد انگیزه آغاز مـی‌شود. آموزگار داستانی تعریف کرده یـا ایده‌ای ارائه مـی‌دهد، سپس دانش آموزان درباره کنش‌های نمایش، تقسیم‌بندی نقش‌ها، و این کـه فضای کلاس چگونـه مـی‌تواند مورد استفاده قرار گیرد، بـه بحث مـی‌پردازند. از زمانی کـه برنامـه‌ریزی صورت گرفت، دانش آموزان نمایشنامـه را چه بـه صورت بخش بخش و چه بـه صورت کامل، بازی مـی‌کنند. آنان بعد از تحلیل و ارزیـابی هر نمایشنامـه، ممکن هست که هر صحنـه را یک یـا دو بار با پیرایش و یـا افزایش حجم آن تکرار کنند.
درام خلاق بـه عنوان بخش کاملی از برنامـه تئاتر، مـی‌تواند درون مقطع راهنمایی نیز ادامـه یـابد کـه معمولا بـه صورت فی البداهه برگزار مـی‌شود. همچنان کـه دانش آموزان ارتباطشان را اصلاح کرده و بر تفسیر و اجرای متون نمایشی تمرکز مـی‌کنند، فرآیند یـادگیری مشاهده، خلق و ارزیـابی شان پیچیده و دورنما مـی‌یـابد. (1)       
فواید آموزش تئاتر به منظور کودکان
تئاتر مـی‌تواند بهترین ابزار به منظور فعال و سلامت نگه داشتن کودکان باشد، مـی‌تواند احساس اعتماد بـه نفس و توانایی سخن گفتن درون جمع را افزایش داده و مکانی به منظور تمرین خلاقیت بـه وجود بیـاورد.
معمولا والدین درباره فواید ورزش‌های گروهی چیزهایی مـی‌شنوند، اما کلاس‌های تئاتر و تولیدات نمایشی مزایـایی – همچون افزایش آرامش هنگام صحبت درون جمع، عزت نفس بیشتر، اعتماد بـه کارهای گروهی و گشودن روزنـه مثبتی کـه به کودکان کمک کند که تا یـاد بگیرند کـه چگونـه مشکلاتشان را بـه شیوه‌های خلاقانـه و غیر معمول حل کنند-  بـه همراه دارند کـه در هیچ برنامـه ورزشی یـافت نمـی‌شوند.
آماده سازی یک نمایش منجر بـه افزایش اعتماد بـه نفس و احساس مقبول بودن مـی‌شود
هر فرد بـه مکانی احتیـاج دارد کـه به آن تعلق خاطر داشته و احساس کند کـه در آنجا کاملا مـی‌تواند خودش باشد. به منظور کودکان درونگراتر کـه در فعالیت‌های گروهی مانند برنامـه‌های سازمان یـافته ورزشی قاطعیت لازم یـا توان جسمانی کافی را ندارند، تئاتر مـی‌تواند گزینـه مناسبی برایب اعتماد بـه نفس درون سنین پایین‌تر باشد. بازی درون یک نمایش یـا درون آغاز تنـها نگریستن بـه نمایش سایر کودکان،‌ شیوه‌های جدید ارتباط با گروه همسالان و پرورش شناخت خویشتن حین کار گروهی، اعتماد بـه یکدیگر و مـهمتر از همـه احساس خواسته شدن را بـه کودک هدیـه مـی کند.
جو مثبت کشف استعدادهای غریزی درون حین یـادگیری نحوه کار با سایر کودکان بـه شیوه ای مفید و خلاق مـی تواند قدم مثبتی به منظور افزایش عزت نفس یک کودک بوده و همچنین بـه شکل بنیـادینی موفقیت آنان درون مدرسه و زندگی خانوادگی را تضمـین کند. بنا بـه نظر "آنتونی هوبرت" Anthony Hubert، بنیـانگذار تئاتر راکی مونتین Rocky Mountain  "کودکی کـه به کار تئاتر اشتغال مـی ورزد، درون پیشرفت کامل یک ذهن جوان شرکت مـی کند. چنانچه فردی از همان سنین کودکی بیـاموزد کـه از لحاظ احساسی آمادگی لازم راب کند، مـی‌تواند شرکت کننده فعال گروهی باشد کـه همان جهان است."
تجربه تئاتر سخنوری درون جمع را جذاب مـی‌کند
ایستادن درون صحنـه و خواندن خطوط مشخصا به منظور تمرین توانایی‌های سخنوری درون جمع سودمند است، اما نکته ظریف مسئله درون اینجاست کـه کودک نـهایتا این توانایی را به منظور دفاع از خود و بیـان بهتر خویش بـه کار خواهد بست. فواید توانایی صحبت با بزرگسالان بـه نحوه شایسته درون جمع و در کلاس قابل توجه است. بچه‌هایی کـه هنر سخنوری درون جمع را بـه شیوه‌ای قاعده‌مند (تئاتر) تمرین مـی‌کنند، یـاد مـی‌گیرند کـه در دنیـای واقعی نیز (پیش از آن کـه ترس ضعیف کننده‌ای کـه بیشتر بزرگسالان هنگام صحبت درون مقابل جمع دارند، شانس آن را بیـابد که تا کاملا آنان را دربر بگیرد) بـه همـین شکل رفتار نمایند.
ثبت نام کودک درون یک دوره یـا انجمن هنرهای نمایشی روش موثری هست برای آموزش چیزهای ساده ای همچون تقویت صوت، حافظه، مدیریت ترس از صحنـه و استفاده از چیزها بـه مثابه ابزار صحنـه و افزایش تخیل به منظور قدرت بخشیدن بـه نیروی کلمات. این تمرین درون واقع بـه موفقیت‌های بیشتر درون مدرسه و افزایش توانمندی به منظور تصدی ریـاست درون فعالیت های دیگر همچون ورزش‌های گروهی منجر خواهد شد.
تولیدات نمایشی بارقه های خلاقیت را آزاد مـی سازند
آلبرت انیشتن درون جایی مـی‌گوید: "ابتکار مـهم تر از دانش است." درست همانند هر مـهارت دیگری، بر روی قوه ابتکار نیز حتما کار کرد که تا به توانایی حل مشکل، کـه در محیط‌های کار قرن بیست و یک مورد نیـاز است، بدل شود. غالبا شیوه‌های سنتی آموزشی، کودکان را درون چهارچوب قرار مـی دهند. تئاتر بـه کودکان کمک مـی کند کـه ورای این چهارچوب‌ها زندگی کرده و به خاطرش مورد تحسین قرار بگیرند و همچنین راه خوبی به منظور به کار بستن توانایی‌های خلاقه شان درون حل مشکلات، نشانشان مـی‌دهد.
پرورش خلاقیت حتی به منظور کودکانی کـه در ورزش‌های گروهی نیز موفقند، اهمـیت دارد. بـه غیر از بازی و خواندن، تئاتر راههای زیـادی به منظور کشف خلاقیت - همچون ساختن و رنگ آمـیزی صحنـه، طراحی لباس، طراحی نور و صدا، نمایشنامـه‌نویسی، ساخت موسیقی، و ... پیش پای کودک مـی‌گذارد.
سیندی وریـان Cindy Verian، صاحب و کارگردان تئاتر "ستارگان جوان" شعارش این هست که من هر روز یکی از کارهایی را انجام خواهم داد کـه از آن مـی‌ترسم. "کودکان حتما ریسک کنند که تا رشد یـابند." او توضیح مـی‌دهد: "این همان چیزی هست که درون کلاسهای من پرورش مـی یـابد. کودکان پیش از نمایش نزد من مـی‌آیند و مـی‌گویند کـه ترسیده‌اند. من جواب مـی‌دهم عالیست، حالا آن انرژی مفرح را بگیرید و یک کار بزرگ با آن انجام دهید!"
آموزش تئاتر محل امنی به منظور تمرین خلاقیت و انجام ریسک‌های شخصی به منظور کودکان فراهم آورده و با صدور مجوز بـه آنان به منظور ابراز وجود درون مقابل جمع، اعتماد بـه نفسشان را چه بر روی صحنـه و چه درون روابط روزمره، تقویت مـی‌کند. (2)
نمایش کارکرد تحصیلی را افزایش مـی‌دهد
نتایج تحصیلی بسیـاری از دانش آموزان ارتباط معناداری را مـیان اشتغال بـه تئاتر و پیشرفت تحصیلی نشان مـی‌دهد. دانش آموزانی کـه به این هنر مـی‌پردازند، بـه غیر ازب نمرات بهتر بـه نسبت همکلاسی‌هایشان غالبا توانایی بالاتری درون خواندن از خود بـه نمایش گذاشته، حضور ذهنشان را از دست نداده و بر خلاف همتایـان خود، عموما بیشتر وقت خود را درون مدرسه مـی‌گذرانند.
دانش آموزان تئاتری از هماتایـانشان پیشی مـی‌گیرند
هیـات برگزار کننده آزمون ورودی کالجی درون واشنگتن گزارش مـی‌دهد کـه با استفاده از اطلاعات مندرج درون پرسشنامـه دانش آموزانی کـه در سالهای 2001، 2002، 2004  و 2005 درون آزمون ورودی این کالج شرکت کرده اند، مـی توان نتایج زیر را استخراج کرد:
دانش آموزانی کـه تا آن زمان درون اجرای یک نمایش همکاری کرده بودند، درون مولفه های گفتاری بـه طور مـیانگین 65.5 نمره و در آزمونـهای ریـاضی 35.5 نمره بیشتر از همتایـان خودب نمودند.
دانش آموزانی کـه دوره های مطالعات درام شناسی را گذرانده بودند، درون امتحانـهای شفاهی بـه طور مـیانگین 55 نمره و در آزمونـهای ریـاضی 26 نمره بیشتر از سایر دانش آموزانب د.
همچنین این تحقیق نشان مـی دهد کـه دانش آموزانی کـه در معرض خطر اخراج قرار دارند، درام و کلاسهای هنری دیگر بـه انگیزه ماندنشان درون مدرسه تبدیل مـی شود، چرا کـه اینان سه برابر بیشتر از سایرین احتمال دارد کـه جایزه ای را بـه خاطر حضورشان درون مدرسه دریـافت کنند.
درک خواندن
درام از یـاد گیری خواندن الفبا که تا مطالعه عمـیق ادبیـات شکسپیری، مـی تواند نقش معناداری درون پیشرفت متناوب توانایی های خواندن به منظور دانش آموزان بازی کند. مطالعات نشان مـی دهند کـه نـه تنـها اجرای یک داستان و تعدادی فعالیت های نمایشی دیگر درون کلاس بـه فهم دانش آموز از اثری کـه اجرا مـی شود، کمک مـی کند، بلکه این تجربیـات بـه آنان درک بهتری نیز از آثار ادبی دیگر و همچنین از زبان و به طور کلی از نحوه بیـان مـی‌دهد. (3)
نحوه کار با کودکان
مرحله اول:
بچه‌ها را دایره‌وار گرد آورید. از آنان سئوال کنید کـه درباره تئاتر چه مـی دانند و چگونـه فکر مـی‌کنند؟ بـه گرد دایره بچرخید و از هر کودک بخواهید کـه چند دقیقه درباره مفهومـی کـه تئاتر برایش دربردارد، صحبت کند. این بـه شما کمک مـی کند بدانید کـه این کودکان بـه طور اخص بـه چه چیزی به منظور یـادگیری احتیـاج دارند؟
مرحله دوم:
نام کاراکترهایی کـه معمولا کودکان مـی شناسند را بنویسید و آن‌ها را درون درون یک کلاه بریزید که تا آن‌ها از مـیانش بـه صورت اتفاقی بردارند. بـه آنان زمان دهید که تا تمرین کرده و اجازه دهید که تا در مقابل گروه اجرا کنند. این بـه هر کودک فرصت مـی‌دهد که تا برای لحظاتی بـه جای یکی از کاراکترها باشد. این تمرین ساده بـه همـه شرکت کنندگان شانس لمس نزدیک تماشاچی را مـی‌دهد.
مرحله سوم:
از هر کودک بخواهید کـه یک مونولوگ خیلی کوتاه را اجرا کند. این اجرا نباید بیشتر از 30 دقیقه طول بکشد. این تمرین ابزاری سودمند به منظور کمک بـه حافظه است. همچنین درون این تمرین صدای مطلوب به منظور تئاتر نیز حتما فراگرفته شود.
مرحله چهارم :
نمایش کوتاهی انتخاب کنید که تا کودکان به منظور والدینشان اجرا کنند. نقش را مـیانشان تقسیم کنید. درون آماده سازی لباس و گزینش موارد مناسب بـه آنان کمک کنید. ابزارآلات صحنـه را مختصر بگیرید چرا کـه ممکن هست همـه والدین از عهده مخارج آن برنیـایند.
مرحله پنجم :
کل زمان یک کلاس را صرف کار با کودکان بر روی آماده سازی صحنـه نمایش کنید. آموزش تئاتر بـه کودکان مواردی غیر از بازیگری را نیز شامل مـی شود. دست و پنجه نرم با کلیـه مراحل آماده سازی یک نمایش، خود یک دوره آموزشی تمام و کمال است. (4)
 
منابع :
1-http://school.familyeducation.com/theater/drama/38782.html
2- Written by Lynanne Fowle, in:
http://parentingresources.suite101.com/article.cfm/the_benefits_of_theater_education_for_kids#ixzz0SVaiJnMx
3- http://www.aate.com/content.asp?pl=23&sl=69&contentid=69
4-Written by Jennifer Metz, in:
http://www.ehow.com/how_4549874_teach-theater-children.html